- مناسبتها، وقایع و اعمال ماه محرم
- مناسبتها، وقایع و اعمال ماه صفر
- مناسبتها، وقایع و اعمال ماه ربیع الأول
- مناسبتها، وقایع و اعمال ماه ربیع الثانی
- مناسبتها، وقایع و اعمال ماه جمادی الأول
- مناسبتها، وقایع و اعمال ماه جمادی الثانی
- مناسبتها، وقایع و اعمال ماه رجب
- سایت قرآنی تنـــــزیل
- سایت مقام معظم رهبری
- سایت آیت الله مکارم شیرازی
- سایت آیت الله نوری همدانی
- سایت آیت الله فاضل لنکرانی
- سایت آیت الله سیستانی
دفن پیکر مطهّر سیّدالشهداء علیه السلام و یارانشان
روز بعد از رفتن عُمَرِبنِ سَعد از كربلا ـ دوازدهم مُحرّم [1]ـ عدّهاي از قبيله بنياسد آمدند و بر بدن امام و يـارانشان نماز خواندند و آنهـا را به خاك سپردند. بدن مطهر امام علیهالسلام را در همان قتلگاه، بدن علي اکبر را در پايين پاي امام، عبّاس علیهالسلام را در علقمه، بدن حَبِيبِ بْنِ مُظَاهِر را کمی آن طرفتر و دیگر شهدا را هم در گودالي[2] در اطراف قبر امام علیهالسلام به خاك سپردند.[3] دو نکته مهمّ : ۱. شیخ مفید در ارشـاد مینویسد: بدن علی بن الحسین اصغر را در پایین پای حضرت دفن کردند؛ از اینرو عدّهای گمان میکنند که منظور علی اصغر است در صورتی که چنین نیست بدن علی اصغر را سیّدالشهدا علیهالسلام دفن کردند و هیچ گزارشی در مورد نبش قبر او وجود ندارد، منظور شیخ مفید هم همان علی اکبر است و علّت آن است که شیخ مفید معتقد است علی اکبرکوچکتر از امام سجّاد است و سن او را ۱۹ سال ذکر کرده( ارشاد صفحه ۱۵۷) و در اینجا نیز اشاره به آن است. نام علی اصغر را عبدالله ذکر کرده است( ارشاد صفحه ۱۶۱) پس اینجا همان قبر علی اکبر است. ۲. طبق اعتقادات و فتاواي شيعه، فقط امام اجازه دارند كه بر بدن امام ديگر نماز بخوانند و او را غسل و كفن كنند و به خاك بسپارند. از امام رضا علیهالسلام نقل شده كه امام سجّاد علیهالسلام با اينكه در اسارت عُمَرِبنِ سَعد بودند، در روز ۱۲ مُحرّم آمدند و بدن مطهر سیّدالشهدا را همراه بنياسد به خاك سپردند. امام صادق علیهالسلام هم فرمودند: جايز نيست امام را غسل دهد، مگر كسي كه امام باشد و در ادامه فرمودند: امامت امام محقّق نمیشود، مگر اینکه امام قبل از خود را غسـل و کفن کند.[4] در مورد تمـامي ائمّه ما چنین بوده است. امام رضا علیهالسلام در ادامه حديثي كه ذكر شد فرمودند: آن كس كه علي بن الحسين علیهالسلام را قدرت داد كه به كربلا بيايد و عهده دار امر پدر گردد، قدرت ميدهد، صاحب اين امر به بغداد آيد و متوّلي امر پدر شود و بازگردد، در حالتي كه در زندان بود نه اسير. پس به استناد آنچه گذشت، شيعه معتقد است امام سجّاد علیهالسلام در روز ۱۲ و یا ۱۳ مُحرّم به اذن الهي و با استفاده از قدرت ولايت تكويني كه به ایشان اعطا شده، از طريق طيالارض خود را به كربلا رساندند و بدن مطهّر سيّدالشهداء علیهالسلام را به خاك سپردند. البته در این امر مهمّ بنی اسد، امام را یاری کردند، از اینرو در بعضی از کتب تـاریخی[5] آمده که بنی اسد بوریایی را در قبر سيّدالشهداء علیهالسلام قرار دادند و بدن مطهّر حضرت را روي اين بوريا نهادند كه شايد بتوان گفت اين بوريا، كفن امام حسين علیهالسلام محسوب شد. آنچه در کتب مقتل به طور مستند در خصوص دفن بدن مطهّر شهدای کربلا آمده را عرض کردیم. حـاج شیخ عبّاس قمی نیـز در صفحه ۳۵۰ نفس المهموم مینویسد در خصوص کیفیّت دفن امام علیهالسلام در کتب معتبر چیزی نیامده است. البته در کبریت احمر و مقتل مقرّم در روایتی به طور مشروح آمده است که بنی اسد بدنها را نمیشناختند، وقتی امام سجّاد علیهالسلام رسیدند تک تک شهدا را معرّفی کردند، بدن سیّدالشهدا را نیز شخصاً و بیکمک بنی اسد داخل قبر گذاشتند و بعد از دفن امام، روی آن نوشتند: هذا قبر حسین بن علی بن ابیطالب الّذی قتلوه عطشانا. امّا با عنایت به اینکه هر دو کتاب تقریبا ۱۳۰۰ سال بعد از واقعه عاشورا نوشته شده و این موضوع را به کتاب اسرار الشهادة دربندی که از کتب تحریفی است استناد داده اند، به هیچ عنوان نمیتوان به صحّت آن اطمینان داشت از اینرو ما از ذکر آن اجتـناب کردیم و توصیه میکنیم اگر هم خواستید این موضوع را عنوان کنید، حتماً در قالب زبانحال باشد. [1]. در اَنْسابُ الاَشْراف ( ۳/۴۱۱)، تاریخ الامم و الملوک (۵/۴۵۵)، مُرُوجُ الذَّهَب (۳/۶۳)، البِِدایَةوالنَّهایة (۸/۱۸۹) و مقتل خوارزمی (۲/۳۹) آمده که یک روز بعد از شهادت امام حسین، او را دفن کردند البته در این کتب حرکت عُمَرِبنِ سَعد از کربلا را همان ۱۱ مُحرّم ذکر کردهاند. در بعضی از مقاتل نیز روز بعد از رفتن عُمَرِبنِ سَعد تصریح نشده بلکه گفته شد بعد از رفتن عُمَرِبنِ سَعد بنی اسد آمدند و اجساد شهدا را دفن کردند. بلعمی نیز در تاریخنامه طبری مینویسد بعد از سه روز پیکر مطهّر امام دفن شد. در مقتل مقرّم نیز۱۳ مُحرّم ذکر شده است. در الاَخبارالطِوال (۳۰۵) و الکامل فیالتّاریخ (۱۱/۱۹۳) نیز با توجّه به اینکه نوشته شده عُمَرِبنِ سَعد دو روز بعد از کشتن حسین از کربلا حرکت کرد احتمالاً دفن شهدا را در ۱۳ مُحرّم میدانند. [2]. درمناقب آل ابی طالب (۴/۱۱۳) بیهیچ استنادی به کتب سدههای قبل آمده است که برای هرکدام، قبری کندند که درون آن قبرها مرغان سفیدی دیدند. متأسّفانه در کتاب مناقب، گاهی مطالبی نا مستند و مغایر روایتهای معتبر دیده میشود که لازم است جانب احتیاط را داشته باشیم. ضمناً این گزارش در کتب نفس المهموم، قمقام و بحارالأنوار نیز به نقل از مناقب آمده است. [3]. الارشاد ۲/۱۷۰؛ مُرُوجُ الذَّهَب ۳/۶۲؛ اللهوف ۱۲۸؛ مُثیرُالأحْزان ۲۸۷؛ تاریخنامه طبری ۴/۷۱۲ ؛ إعْلام الوَری ۱۵۱؛ کامل بهائی ۶۳۰؛ بحارالأنوار۴۵/۱۰۸؛ نفس المهموم ۳۴۶؛ منتهي الآمال ۴۷۹؛ جلاءالعیون ۵۸۳؛ مقتل امام حسین ۱۹۴؛ قمقام ۴۷۸؛ منتخب التّواریخ ۱۸۸؛ کبریت احمر ۴۹۲؛ ناسخ التّواریخ ۵۲۳ ؛ وقایع الأیام ۳۵۲؛ مقتل جامع ۱/۹۰۰. توضیحات: این گزارش در لهوف کمی مختصرتر و در مُرُوجُ الذَّهَب و مُثیرُالأحْزان کاملاً به اختصار آمده است. [4]. عیون اخبار الرضا ۱/۶۷؛ بحارالأنوار ۴۹/۱۶۹؛ نفس المهموم ۳۴۹؛ کبریت احمر ۴۹۳؛ مقتل مقرّم ۳۱۳؛ ناسخ التّواریخ ۵۲۳؛ مقتل امام حسین ۱۹۴؛ منتهی الآمال ۴۸۰؛ مقتل جامع ۱/۹۰۲. [5]. بحارالأنوار ۴۵/۱۶۹؛ نفس المهموم ۳۴۸ و۳۵۰؛ منتهي الآمال۴۸۰ و ۴۸۱؛ مقتل امام حسین ۱۹۴؛ مقتل مقرّم ۳۱۴ و۳۱۶؛ کبریت احمر ۴۹۲؛ مقتل جامع ۱/۹۰۳ .( به نقل از أمالی شیخ طوسی، صفحه ۳۲۶، مجلس ۱۱، حديث ۶۵۳ ). |